مطالعه هیستولوژیک ومیکرومتریک غده پروستات موش صحرایی متعاقب تجویز تستوسترون و ارزیابی اثرات عصاره گزنه بر این روند به همراه بیان ژن های tgfb1 وigf-i

غده پروستات بزرگترین غده جنسی ضمیمه دستگاه تناسلی نر است و در باروری جنس نر نقش دارد. آندروژن ها نقشی مهم در تنظیم رشد پروستات از طریق تحریک تکثیر و بقاء سلول های پوششی غده دارند. اثرات آندروژن ها روی پروستات با واسطه فاکتورهای رشد پپتیدی است. igf-i تحریک کننده تکثیر سلولی و tgf?1 مهارکننده تکثیر سلولی در پروستات است. آندروژن ها نقش مهمی در ایجاد اختلالات غده پروستات از جمله هیپرپلازی خوش خیم و سرطان پروستات دارند. عصاره ریشه گزنه یکی از رایج ترین داروهای گیاهی است که به طور وسیعی در سراسر جهان به منظور برطرف کردن علائم بالینی بزرگی پروستات استفاده می شود. اثرات ضدتکثیری آن روی سلول های پوششی پروستات نیز گزارش شده است. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات تستوسترون و عصاره گزنه بر ساختار پروستات و نیز میزان بیان ژن های igf-i وtgf?1 در بافت پروستات موش های صحرایی انجام شد. در تحقیق حاضر 40 سر موش صحرایی نر بالغ به طور تصادفی به 5 گروه تقسیم شدند: گروه اول به عنوان گروه شاهد فقط آب مقطر دریافت کرد، گروه دوم mg/kg 3 روغن بادام دریافت نمود، گروه سوم mg/kg 3 تستوسترون انانتات دریافت نمود، گروه چهارم که mg/kg 50 عصاره ریشه گزنه دریافت نمود و گروه پنجم که mg/kg 3 تستوسترون انانتات و mg/kg 50 عصاره ریشه گزنه به صورت همزمان دریافت نمود. تمامی حیوانات به مدت 30 روز دارو دریافت نمودند و طی این مدت تمام ملاحظات اخلاقی رعایت شد. در روز سی و یکم حیوانات آسان کشی شدند و پس از باز نمودن حفره شکمی- لگنی به سرعت نمونه گیری مولکولی انجام شد. پس از آن، پروستات هر حیوان با دقت و به سرعت جدا شده و پس از تعیین وزن و حجم، نمونه هایی به ضخامت 5 میلی متر از لوب شکمی پروستات در محلول فرمالین بافر تثبیت شد. سپس از نمونه ها به روش استاندارد و معمول تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر تهیه گردید و مورد مطالعه بافت شناسی و میکرومتری قرار گرفت. تغییرات بیان ژن های igf-i و tgf?1 در بافت پروستات نیز با کمک روش real-time pcr ارزیابی شد. نتایج نشان داد که وزن پروستات و نسبت وزن پروستات به وزن بدن در گروه دریافت کننده تستوسترون نسبت به گروه های شاهد تغییری نکرد در حالی که پارامترهای فوق در گروه دریافت کننده همزمان تستوسترون و گزنه به صورت معنی داری بیشتر از سایر گروه ها بود( 05/0 p<). تجویز گزنه به تنهایی وزن پروستات و نسبت وزن پروستات به وزن بدن را کاهش داد (05/0 p<). همچنین نتایج حاصل از مطالعه بافت شناسی و میکرومتری نمونه ها نشان داد که گروه دریافت-کننده تستوسترون از نظر بافتی با گروه های شاهد تفاوت معنی داری نداشت. گروه دریافت کننده تستوسترون و گزنه به صورت معنی داری متفاوت از سایر گروه ها بود و مشخصه های هیپرپلازی به صورت معنی داری در این گروه بیشتر از سایر گروه ها بود(05/0 p<) که نشان می دهد تجویز همزمان گزنه با تستوسترون روی غده اثرات تحریک کنندگی رشد و تکثیر سلولی داشته است. تجویز گزنه به تنهایی جمعیت سلول های پوششی را کاهش داد به طوری که ارتفاع بافت پوششی و میزان چین خوردگی های آن به طور معنی داری کمتر از گروه شاهد بود(05/0 p<). بیان ژن igf-i در گروه دریافت کننده همزمان تستوسترون و گزنه578/3 برابر گروه شاهد بود که به صورت معنی داری افزایش یافته بود(05/0 p<). بیان ژن tgf?1 در هیچ کدام از گروه ها نسبت به گروه شاهد تفاوت معنی دار نداشت. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده می توان چنین نتیجه گیری کرد که اثرات گزنه روی بافت پروستات به میزان آندروژن موجود در خون و متعاقب آن آندروژن موجود در پروستات بستگی دارد؛ بدین صورت که تجویز گزنه در مردانی که میزان آندروژن خون آنها در حد طبیعی باشد اثرات کاهندگی تکثیر دارد در حالی که در حضور مقادیر زیاد آندروژن اثرات تحریک کنندگی تکثیر دارد و منجر به هیپرپلازی پروستات می شود. لذا تجویز آن در مردان باید با احتیاط صورت گیرد.